Maria Terlikowska

(1920–1990) – poetka, pisarka, autorka książek dla dzieci i młodzieży, scenarzystka filmów animowanych, słuchowisk radiowych i programów telewizyjnych.

Studiowała prawo na Uniwersytecie Warszawskim. Debiutowała jako dziennikarka; współpracowała z różnymi pismami: „Rzeczpospolitą”, „Dziennikiem Bałtyckim” czy „Gromadą” ( a następnie „Gromadą – Rolnikiem Polskim”). Artykuły i wywiady przeznaczone dla dorosłych czytelników publikowała na łamach tych pism pod pseudonimem Marcin Terebesz.

Od 1950 roku była stałą współpracowniczką prasy dziecięcej. Teksty dla dzieci drukowała w „Misiu”, „Świerszczyku”, „Płomyczku” i „Płomyku” oraz „Jutrzence”. Jej utwory ukazywały się również w dziecięcych i młodzieżowych czasopismach polonijnych, między innymi w londyńskich miesięcznikach „Razem Młodzi Przyjaciele” i „Dziatwa”.

Terlikowska jest autorką kilkudziesięciu książek dla dzieci i młodzieży. Jej twórczość dostarcza najmłodszym rozrywki, ma jednak dodatkowe walory dydaktyczne; pisarka popularyzowała wśród małych odbiorców między innymi wiedzę przyrodniczą, geograficzną i matematyczną. Takie utwory, jak Czarodziejskie trójkąty (1964), Kolorowe koła (1964) czy W pogoni za kwadratem (1970), pozwalają dzieciom w prosty, przystępny sposób zdobyć wiedzę z zakresu geometrii. Z kolei publikacje Kuchnia pełna cudów (1977) i Kuchnia z niespodzianką (1980) wprowadzają najmłodszych w świat gotowania, zachęcając ich do doskonalenia swoich umiejętności kucharskich w czasie rozmaitych kulinarnych przygód.

Terlikowska stworzyła również wiele piosenek, wydanych następnie w śpiewnikach dla dzieci: Nasza orkiestra (1960) i Moja piosenka (1961). Brała też udział w przygotowywaniu słuchowisk radiowych oraz spektakli teatralnych i telewizyjnych dla wychowanków przedszkoli i szkół. Jest autorką scenariuszy krótkometrażowych filmów i dobranocek (Różne przygody Gąski Balbinki; Dwa koty i pies trzeci).

W 1975 roku została uhonorowana podczas IV Ogólnopolskiego Przeglądu Filmów dla Dzieci i Młodzieży w ramach II Biennale Sztuki dla Dziecka w Poznaniu – za film animowany Ameba (jako scenarzystka, wraz z reżyserem Lechosławem Marszałkiem).

Bibliografia

  • Spotkanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Literatury Dziecięcej „Nasza Księgarnia”, 1954.
  • Awantura o lemura, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Literatury Dziecięcej „Nasza Księgarnia”, 1956.
  • Lody, fanty, karuzela, Warszawa: Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1959.
  • Dzień Agatki, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Literatury Dziecięcej „Nasza Księgarnia”, 1959.
  • Nasza orkiestra, Warszawa: Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1960.
  • Marsz do kąta, kto nie sprząta, Warszawa: Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1960.
  • Kle-kle-kle, Warszawa: Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1960.
  • Moja piosenka, Warszawa: Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1961.
  • Gwiazdka i gwiazdy, Warszawa: Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1961.
  • Elektryczne pranie, Warszawa: Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1962.
  • Fajka kapitana Pykpyka, Warszawa: Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1962.
  • Leśne pogotowie, Warszawa: Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1962.
  • O przygodzie w Krzywogrodzie, Warszawa: Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1962.
  • Jagodowe nuty, Warszawa: Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1963.
  • W co się bawimy?, Warszawa: Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1963.
  • Chodzi mucha po globusie, Warszawa: Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1963.
  • Czarodziejskie trójkąty, Warszawa: Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1964.
  • Kolorowe koła, Warszawa: Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1964.
  • Przygody kropli wody, Warszawa: Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1965.
  • Znajdek, Warszawa: Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1967.
  • Malowana awantura, Warszawa: Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1968.
  • Pan Zefirek szuka słońca, Warszawa: Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1968.
  • Wesoła menażeria, Warszawa: Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1969.
  • Wędrówka pędzla i ołówka, Warszawa: Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1970.
  • W pogoni za kwadratem, Warszawa: Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1970.
  • Cześć, Balbina, Warszawa: Biuro Wydawniczo-Propagandowe RSW „Prasa, Książka, Ruch”, 1973.
  • Ten z piegami i tamten z nosem, Warszawa: Biuro Wydawniczo-Propagandowe RSW „Prasa Książka Ruch”, 1974.
  • Drzewo do samego nieba, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa, Książka, Ruch”, 1975.
  • Ameba, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa, Książka, Ruch”, 1976.
  • Gumka, pędzel i ołówek, czyli dalszy ciąg wędrówek, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa, Książka, Ruch”, 1976.
  • Kuchnia pełna cudów, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa, Książka, Ruch”, 1977.
  • Wszystko lata, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa, Książka, Ruch”, 1977.
  • Dwa koty i pies trzeci, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa, Książka, Ruch”, 1978.
  • Trzy po trzy z petitem, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa, Książka, Ruch”, 1979.
  • Kuchnia z niespodzianką, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa, Książka, Ruch”, 1980.
  • Nikt się nie trzęsie, Warszawa: Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia”, 1980.
  • Sami ogrodnicy, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa, Książka, Ruch”, 1981.
  • Do widzenia – dzień dobry, Warszawa: Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia”, 1984.
  • Draka o drogowych znakach, Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1987.
  • Co słychać u Malinowskich, Warszawa: Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia”, 1987.
  • Bajka o piekarzu, księżycu i pierwszym rogaliku, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa, Książka, Ruch”, 1989.
  • Gąska Balbinka, Warszawa: Wydawnictwo „Nasza Księgarnia”, 2007 [wznowienie].
  • Figury, Wrocław: Wydawnictwo Warstwy, Wrocławski Dom Literatury, 2016 [wznowienie].

Tłumaczenia

angielski:

  • A Tree up to the Sky [Drzewo do samego nieba], tłum. Jerzy Brodzki, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa, Książka, Ruch”, 1975.

bułgarski:

  • Дърво до небето [Drzewo do samego nieba], tłum. Rajna Cvetkova, Sofija: Otečestvo, 1981.
  • Никой не трепери над мен [Nikt się nie trzęsie], tłum. Irina Zaneva-Popchristova, Warszawa: Nasza Księgarnia; Sofija: Otečestvo, 1989.

japoński:

  • しずくのぼうけん [Przygody kropli wody], tłum. Risako Uchida, Tokyo: Fukuinkan shoten, 1969.

niemiecki:

  • Unser Orchester [Nasza orkiestra], tłum. Hella Rymarowicz, Warszawa: Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1960.
  • Elkes Tageslauf [Dzień Agatki], tłum. Hella Rymarowicz, Warszawa: Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia”, 1960.
  • Das Blaubeerlied [Jagodowe nuty], tłum. Hella Rymarowicz, Warszawa: Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1965.
  • Abenteuer eines Wassertropfens [Przygody kropli wody], tłum. Ursula Ulbricht, Berlin: Der Kinderbuch Verlag; Warszawa: Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1969.
  • Auf Wiedersehen – guten Tag [Do widzenia – dzień dobry], tłum. Ingeborg Borysiuk, Warszawa: Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia”, 1985.

rosyjski:

  • День Агатки [Dzień Agatki], tłum. Aleksandr Golemba, Warszawa: Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia”, 1965.
  • Найдёныш [Znajdek], tłum. Irina Szpak, Warszawa: Biuro Wydawnicze „Ruch”, 1969.
  • Один – носатый, другой – конопатый [Ten z piegami i tamten z nosem], tłum. Irina Petrowna Tokmakowa, Moskwa: Detskaja literatura, 1979.
  • Кухня полная чудес [Kuchnia pełna cudów], tłum. Izabela Chmielewska, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa, Książka, Ruch”, 1985.

węgierski:

  • Panni és a bocsok [Dzień Agatki], tłum. Eszter Tóth, Budapest: Móra Ferenc Ifjúsági Könyvkiadó – Warszawa: Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia”, 1963.

AH