Zbigniew Herbert

(1924–1998) – poeta i eseista, autor utworów dramatycznych i słuchowisk, pisarz o wielkim dorobku, wymieniany wśród kandydatów do Nagrody Nobla.

(1924–1998) – poeta i eseista, autor utworów dramatycznych i słuchowisk, pisarz o wielkim dorobku, wymieniany wśród kandydatów do Nagrody Nobla.

Urodził się we Lwowie. Tam chodził do szkół, a w czasie drugiej wojny światowej kształcił się na tajnych kompletach, zaś w 1944 uzyskał świadectwo maturalne. W tym samym roku zaczął studia polonistyczne na tajnym Uniwersytecie Jana Kazimierza. Po przeprowadzce do Krakowa studiował prawo i ekonomię.

Pierwszy felieton opublikował na łamach szczecińskiego „Tygodnika Wybrzeża” w 1948 roku. Rok później zdobył tytuł magistra prawa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, a następnie rozpoczął na tej uczelni studia filozoficzne, w czasie których jego mentorem był prof. Henryk Elzenberg. Herbert łączył w tym czasie studia z pracą literacką. Publikował między innymi w periodykach „Słowo Powszechne” i „Dziś i Jutro”, w którym ukazały się jego debiutanckie wiersze Napis, Pożegnanie września i Złoty środek, a także liczne recenzje i eseje. Później drukował też w „Twórczości” i „Tygodniku Powszechnym”. Debiutancki tom poezji Struna światła wydał dopiero w 1956 roku – roku politycznej odwilży i odejścia od socrealizmu w literaturze.

Kluczami do zrozumienia poezji Herberta są kategorie wydziedziczenia, ironii i wierności. Jego wiersze stanowią próbę odnowienia tradycji jako aksjologicznego fundamentu życia jednostki. W lirycznych przypowieściach dokonuje się przeciwstawienie obrazu moralnej jałowości i zagubienia współczesnego człowieka etycznemu kodeksowi bohaterów kultury śródziemnomorskiej, „obrońców królestwa bez kresu i miasta popiołów”.

Pan Cogito, bohater słynnego tomu wierszy z 1974 roku Pan Cogito i wielu późniejszych utworów, uosabia rozdarcie między poczuciem rzeczywistości a pragnieniem chwały. Ironia komplikuje pozorną prostotę i jednoznaczność Herbertowych wierszy, będąc jednocześnie figurą artystyczną i postawą wobec bytu. Okazuje się także formą solidarności, gdyż ofiarowuje człowiekowi wyzwolenie spod władzy komunału, pomaga mu zrozumieć świat i godnie żyć.

W wierszach Herberta można odnaleźć ślady jego biografii: rodzinnych wspomnień, zagranicznych podróży. Znalazły one też wyraz w trylogii eseistycznej, na którą składają się tomy Barbarzyńca w ogrodzie, Labirynt nad morzem i Martwa natura z wędzidłem. Pierwszy z nich jest zbiorem esejów powstałych po pobycie na stypendium we Francji i Włoszech. Herbert zaczyna od rozważań na temat rysunków naskalnych w Lascaux, dalej opisuje doryckie świątynie w Paestum, rzymskie Arles, Prowansję, Orvieto i Sienę. Sam autor tak napisał o zawartych w tym tomie tekstach: „Czym jest ta książka w moim pojęciu? Zbiorem szkiców. Sprawozdaniem z podróży. Pierwsza podróż realna po miastach, muzeach i ruinach. Druga – poprzez książki dotyczące widzianych miejsc. Te dwa widzenia, czy dwie metody, przeplatają się ze sobą […]. W szkicach staram się połączyć informacje z bezpośrednim wrażeniem, uwzględniając także tło ludzkie, krajobraz, nastrój i kolor opisywanych miejsc”.

Labirynt nad morzem powstał po powrocie autora z Grecji, gdzie podróżował śladami sztuki antycznej. Opisuje w nim cywilizację Etrusków i rzymskie podboje Europy. Z kolei Martwa natura z wędzidłem oprowadza czytelników po siedemnastowiecznej Holandii, ogarniętej pasją kolekcjonowania obrazów. Jeden ze swoich szkiców zakończył Herbert tak: „Znakomita część sztuki współczesnej opowiada się po stronie chaosu, gestykuluje w pustce albo mówi o historii własnej jałowej duszy. Dawni mistrzowie, wszyscy bez wyjątku […] wierzyli w sens swojej pracy, możliwość międzyludzkiego porozumienia. […] Niech pochwalona będzie ta naiwność”.

Z powodu złożenia w 1975 roku podpisu pod Memoriałem 59 przeciw planowanym zmianom w konstytucji został obłożony przez komunistyczną cenzurę zakazem druku. Lata 1975–1981 spędził za granicą, a po powrocie do Polski związał się z drugoobiegowym czasopismem „Zapis”, a jego kolejny tom poetycki, Raport z oblężonego Miasta, został wydany poza cenzurą.

Najbardziej znanym dramatem Zbigniewa Herberta jest Jaskinia filozofów. Jego akcja rozgrywa się w Atenach za czasów Sokratesa i ukazuje ostatnie trzy dni życia greckiego myśliciela. Prapremiera tekstu odbyła się na scenie Teatru Dramatycznego w Warszawie w 1961 roku. Herbert tworzył również słuchowiska radiowe, za które otrzymał w 1993 nagrodę Złotego Mikrofonu.

Zmarł w 1998 roku w Warszawie.
Poeta został pośmiertnie odznaczony Orderem Orła Białego. Był też laureatem wielu nagród, m.in. Nagrody Fundacji im. Kościelskich (1964), Nagrody im. Nikolausa Lenaua (1965), Nagrody im. Gottfrieda Herdera (1973), Nagrody im. Petrarki (1979), Nagrody im. Brunona Schulza (1988), Nagrody im. Kazimierza Wyki (1993).
W 2010 roku powstała Fundacja im. Zbigniewa Herberta, która od 2013 roku przyznaje nagrodę literacką jego imienia. Rok Zbigniewa Herberta był obchodzony w 2008 i 2018. Światowy Rok Zbigniewa Herberta wyznaczono na 2024, w stulecie urodzin poety.

Bibliografia

poezja:

• Struna światła, Warszawa: Czytelnik, 1956.
• Hermes, pies i gwiazda, Warszawa: Czytelnik, 1957.
• Studium przedmiotu, Warszawa: Czytelnik, 1961.
• Napis, Warszawa: Czytelnik, 1969.
• Pan Cogito, Warszawa: Czytelnik, 1974.
• 18 wierszy, Kraków: Oficyna Literacka, 1983.
• Raport z oblężonego Miasta i inne wiersze, Paryż: Instytut Literacki, 1983.
• Elegia na odejście, Paryż: Instytut Literacki, 1990.
• Rovigo, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1992.
• Epilog burzy, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1998.
• 89 wierszy, Kraków: Wydawnictwo a5, 1998.
• Wiersze wybrane, Kraków: Wydawnictwo a5, 2004.
• Wiersze zebrane, Kraków: Wydawnictwo a5, 2008.
• Utwory rozproszone (Rekonesans), Kraków: Wydawnictwo a5, 2011.
• Utwory rozproszone (Rekonesans 2), Kraków: Wydawnictwo a5, 2017.
• Wybór poezji, Wrocław: Ossolineum, 2018.

eseje, opowiadania:

• Barbarzyńca w ogrodzie, Warszawa: Czytelnik 1962.
• Martwa natura z wędzidłem, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1993.
• Labirynt nad morzem, Warszawa: Zeszyty Literackie, 2000.
• Król mrówek, Kraków: Wydawnictwo a5, 2001.
• Węzeł gordyjski oraz inne pisma rozproszone 1948–1998, Warszawa: Biblioteka „Więzi”, 2001.
• „Mistrz z Delft” i inne utwory odnalezione, Warszawa: Fundacja Zeszytów Literackich, 2008.
dramaty:
• Dramaty, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1970; wyd. 2. rozsz.: Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1997.
• Dramaty, Warszawa: Biblioteka „Więzi”, 2008.

Tłumaczenia

albański:

• Zoti Cogito [Pan Cogito], tłum. Mazllum Saneja, Pejë: Dukagjini, 2000.
• Raport prej qytetit të rrethuar [Raport z oblężonego miasta], tłum. Romeo Çollaku, Tirana: Aleph, 2015.
• Mbreti i milingonave [Król mrówek], tłum. Edlira Lloha, Tirana: Aleph Klub, 2022.

angielski:
• Barbarian in the garden [Barbarzyńca w ogrodzie], tłum. Michael March, Jarosław Anders, Manchester: Carcanet, 1985.
• Report from the besieged city and other poems [Raport z oblężonego Miasta], tłum. John and Bogdana Carpenter, New York: Ecco Press, 1985.
• Still life with a bridle: essays and apocryphas [Martwa natura z wędzidłem], tłum. John and Bogdana Carpenter, New York: The Ecco Press, 1991.
• Mr Cogito [Pan Cogito], tłum. John and Bogdana Carpenter, Oxford: Oxford University Press, 1993.
• Elegy for the departure and other poems [Elegia na odejście], tłum. John and Bogdana Carpenter, Hopewell: The Ecco Press, 1999.
• The King of the Ants: mytholoical essays [Król mrówek], tłum. John and Bogdana Carpenter, Hopewell: The Ecco Press, 1999.
• The labyrinth on the sea: essays [Labirynt nad morzem], tłum. John and Bogdana Carpenter, New York: Ecco, 2005.
• The Collected Poems 1956–1998 [wiersze zebrane], tłum. Alissa Valles, New York: Harper Collins, 2007.
• The Collected Prose 1962–1998 [proza zebrana], tłum. Alissa Valles, New York: Harper Collins, 2010.
• Reconstruction of the Poet. Uncollected Works of Zbigniew Herbert [wybór utworów dramatycznych i wierszy rozproszonych], tłum. Alissa Valles, New York: Harper Collins, 2024.

białoruski:
• Рапарт з гораду ў аблозе: выбраныя творы – Raport z oblężonego Miasta. Utwory wybrane, tłum. Juras Buszliakow, Wrocław: Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego, 2006 [wydanie dwujęzyczne].
• Рэканструкцыя паэта: выбраныя вершы і драма [wybór wierszy i dramatów], tłum. Juras Buszliakow, Minsk: Logwinow, 2009.
• Спроба апісання: выбраная эсэістыка [wybór esejów], tłum. Maryna Szoda i in., Minsk: Logwinow, 2009.
• Пасланне Пана Когіта: выбраныя вершы і п’есы [wybór wierszy], tłum. Juras Buszliakow i in., Vilnius: Logwinow, 2020.

bułgarski:
• Пан Когито [Pan Cogito], tłum. Dimitrina Lau-Bukowska, Sofija: Atelie, 1998.
• Силата на вкуса. 100 стихотворения [wybór wierszy], tłum. Wera Dejanowa; Sofija: Stigmati, 2000.
• Варварин в градината [Barbarzynca w ogrodzie], tłum. Wera Dejanowa, Sofija: Stigmati, 2000.
• Натюрморт с юзда [Martwa natura z wędzidłem], tłum. Wera Dejanowa, Sofija: Stigmati, 2008.

chiński:
• 花园里的野蛮人 [Barbarzyńca w ogrodzie], tłum. Zhenhui Zhang, Guangdong: Flower City Publishing House, 2014.
• 带马嚼子的静物画, tłum. Yi Lijun, Guangdong: Flower City Publishing House, 2014.
• 海上迷宫 [Labirynt nad morzem], tłum. Zhao Gang, Guangdong: Flower City Publishing House, 2014.
• 赫贝特诗集 [wybór wierszy], tłum. Gang Zhao, Guandong: Huacheng Chubanshe, 2018.

chorwacki:
• Svjedok zlovremena [wybór wierszy], tłum. Pero Mioč, Rijeka: Društvo hrvatskih knijževnika, 2003.
• Moć ukusa: izbor iz djela [wybór wierszy, esejów i dramatów], tlum. zbiorowe, Zagreb: Hrvatsko Filološko Društvo: Disput, 2009.

czeski:
• Studium předmĕtu [Studium przedmiotu], tłum. Vlasta Dvořáčková, Miroslav Holub, Praha: Státní nakladatelství krásné literatury a umění, 1965.
• Poslání pana Cogito [Pan Cogito; Raport z oblężonego Miasta], tłum. Vlasta Dvořáčková, Miroslav Červenka, Praha: Československý spisovatel, Lidové noviny, 1991.
• Jeskyně filozofů [Jaskinia filozofów], tłum. Vlasta Dvořáčková, Irena Lexová, Praha: Dilia, 1994.
• Epilog bouře [wybór wierszy], tłum. Miroslav Červenka, Vlasta Dvořáčková. Praha: Mladá Fronta, 2000.
• Barbar v zahrade [Barbarzyńca w ogrodzie], tłum. Josef Mlejnek, Praha: Opus 2010.
• Zátiší s udidlem [Martwa natura z wędzidłem], tłum. Jan Linka, Praha: Opus, 2012.
• Labyrint u moře [Labirynt nad morzem], tłum. Jan Linka, Praga: Opus, 2016.

duński:
• Hr. Cogitos hjemkomst: digte [Pan Cogito], tłum. Janina Katz, København : Brøndum, 1980.
• Rapport fra den belejrede by [Raport z oblężonego Miasta], tłum. Janina Katz, Uffe Harder, København : Brøndum, 1986.
• Stilleben med bidsel [Martwa natura z wędzidłem], tłum. Janina Katz, Willy Dähnhardt, Uffe Harder, København : Brøndum/Aschehoug, 1995.
• Stormens epilog [Epilog burzy], tłum. Janina Katz, Hans Hartmann; Århus: Husets Forlag/S.O.L., 2002.

estoński
• Valitud luuletused [wybór wierszy], tłum. Hendrik Lindepuu, Laiuse: Hendrik Lindepuu Kirjastus, 2008.
fiński:
• Kyynelten teknologiasta [wybór wierszy], tłum. Jussi Rosti. Helsinki: Werner Söderström Osakeyhtiö, 2005.

francuski:
• Monsieur Cogito et autres poèmes [Pan Cogito], tłum. Alfred Sproede, Paris: Éditions Fayard, 1990.
• Redresse-toi et va… [wybór wierszy], tłum. Jacques Burko, Paris: Editions de la Différence, 1995.
• Élégie pour le départ et Rovigo [wiersze wybrane z Elegii na odejście i Rovigo], tłum. Jacques Burko, Nantes: Le Passeur-Cecofop, 2000.
• Un Barbare dans le jardin [Barbarzyńca w ogrodzie], tłum. Jean Lajarrige, Paris: Éditions du Rocher, 2000.
• Nature morte avec bride et mors [Martwa natura z wędzidłem], tłum. Thérèse Douchy, Paris: Calmann-Lévy, 2003.
• Le Labyrinthe au bord de la mer [Labirynt nad morzem], tłum. Brigitte Gautier, Paris: Le Bruit du Temps, 2011
• Corde de lumière [1. tom dzieł zebranych], tłum. Brigitte Gautier, Paris: Le Bruit du Temps, 2011

grecki:
• Epilogī' apo to érgo tou [dzieła wybrane], tłum. Spýros Tsakniás, Thessaloníkī: M. Egnatía, 1979.
• Ī psychī' tou k. Cogito kai álla poiī'mata [wybór wierszy], tłum. Chárīs Vlavianós, Athīna: Gavriīlídīs, 2001.
• Dyo Eurōpaíoi poiītés [wybór wierszy Zbigniewa Herberta i Miroslava Holuba], tłum. Giō'rgos Z. Christodoulídīs, Athīna: Paraskī'nio, 2001.

hebrajski:
• דו''ח מעיר נצורה [Raport z oblężonego miasta], tłum. David Weinfeld, wyd. Sifriat Poalim, 1990.
• האפוקריפים ההולנדיים [Martwa natura z wędzidłem], tłum. David Weinfeld, Tel Aviv: Am Oved, 1997.
• אלגיה לעת פרידה [Elegia na odejście], tłum. David Weinfeld, Tel Aviv: Hakibbutz Hameuchad, 1998.
• ברברי בגן [Barbarzyńca w ogrodzie], tłum. Marta i Jurek Stankiewicz, Jeruszalajim: Carmel, 2004.
• אפילוג של סערה [Epilog burzy], tłum. David Weinfeld, Keshav: LeShira, 2005.
• טבע דומם עם רסן - קובץ מסות על האמנות ההולנדית [Martwa natura z wędzidłem], tłum. David Wienfeld, Jeruszalajim: Carmel, 2008.
• שירים [wybór wierszy], tłum. David Weinfeld, Jeruszalajim: Carmel, 2012.

hiszpański:
• Informe desde la ciudad sitiada y otros poemas [Raport z oblężonego miasta], tłum. Xaverio Ballester, Madrid: Hiperión, 1993.
• Naturaleza muerta con brida: ensayos y apócrifos [Martwa natura z wędzidłem], tłum. Xavier Farré, Barcelona: Acantilado, 2008.
• Un bárbaro al jardín [Barbarzyńca w ogrodzie], tłum. Xavier Farré, Barcelona: Acantilado, 2016.
• El laberinto junto al mar [Labirynt nad morzem], tłum. Anna Rubió, Jerzy Sławomirski, Barcelona: Acantilado, 2013.

kataloński:
• Informe des de la ciutat assetjada [Raport z oblężonego Miasta], tłum. Grzegorz Gryc, València: Edicions de la Guerra, [1993].
• Un bàrbar al jardí [Barbarzyńca w ogrodzie], tłum. Manel Bellmunt, Barcelona: Labreu Edicions, 2009.
• El senyor Cogito [Pan Cogito], tłum. Xavier Farré, Vic: Cafè Central, Eumo Editorial, 2021.

litewski:
• Dvejojanti Nikė: poezija [wybór wierszy; tekst po litewsku i polsku], tłum. Eugenijus Ališanka, Vilnius: Lietuvos Rašytojų Sajungos Leidykla, 2001.
macedoński:
• Patot do voobrazbata [wybór wierszy], tłum. Petre Nakovski, Skopje: Makavej, 2005.
niderlandzki:
• Meneer Cogito [Pan Cogito], tłum. Gerard Rasch, Amsterdam: De Bezige Bij, 1990.
• Rapport uit een belegerde stad en andere gedichten [Raport z oblężonego Miasta], tłum. Gerard Rasch, Amsterdam: De Bezige Bij, 1994.
• Barbaar in de tuin: literaire schetsen [Barbarzyńca w ogrodzie], tłum. Karol Lesman; Amsterdam: De Bezige Bij, 1995.
• Verzamelde Gedichten [wybór wierszy], tłum. Gerard Rasch, Amsterdam: De Bezige Bij, 1999.
• De koning van de mieren [Król mrówek: prywatna mitologia], tłum. Gerard Rasch, Amsterdam: De Bezige Bij, 2004
niemiecki:
• Die Höhle der Philosophen [Jaskinia filozofów], tłum. Heinrich Kunstmann, Frankfurt am Main: Suhrkamp, 1966.
• Herr Cogito [Pan Cogito], tłum. Karl Dedecius, Frankfurt am Main: Suhrkamp, 1974.
• Das Land, nach dem ich mich sehne: Lyrik und Prosa [wybór wierszy i esejów], tłum. Guido von Birkenfeld, Karl Dedecius, Klaus Staemmler, Oskar Jan Tauschinski, Walter Tiel, Frankfurt am Main: Suhrkamp, 1987.
• Bericht aus einer belagerten Stadt [Raport z oblężonego Miasta], tłum. Oskar Jan Tauschinski, Frankfurt am Main: Suhrkamp, 1985.
• Stilleben mit Kandare [Martwa natura z wędzidłem], tłum. Klaus Staemmler, Frankfurt am Main: Suhrkamp, 1994.
• Ein Barbar in einem Garten [Barbarzyńca w ogrodzie], tłum. Walter Tiel, Frankfurt am Main: Suhrkamp, 1995.
• Rovigo [Rovigo], tłum. Klaus Staemmler, Frankfurt am Main: Suhrkamp, 1995.
• Gedichte [wybór wierszy; tekst po niemiecku i polsku], tłum. Karl Dedecius, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2000.
• Gewitter-Epilog: Gedichte [Epilog burzy], tłum. Henryk Bereska, Frankfurt am Main: Suhrkamp, 2000.
• Herrn Cogitos Vermächtnis: 89 Gedichte [89 wierszy], tłum. Karl Dedecius i in., Frankfurt am Main: Suhrkamp, 2000.
• Der Tulpen bitterer Duft [Martwa natura z wędzidłem], tłum. Klaus Staemmler. Frankfurt am Main–Leipzig: Insel-Verlag, 2001.

norweski:
• Hola til filosofane [Jaskinia filozofów], tłum. Ragnvald Skrede, Oslo: [s.n.], 1972.
• Herr Cogito [wiersze wybrane], tłum. Ole Michael Selberg, Oslo: Solum, 1977.
• Rapport fra en beleiret by og andre dikt [Raport z oblężonego miasta], tłum. Ole Michael Selberg, Oslo: Solum, 1987.

portugalski:
• Escolhido pelas estrelas. Antologia poética [wybór wierszy], tłum. Jorge Sousa Braga, Lisboa: Assírio & Alvim, 2009.
• Un bárbaro no jardim [Barbarzyńca w ogrodzie], tłum. Teresa Fernandes Swiatkiewicz, Amadora: Cavalo de Ferro, 2019.
• O Senhor Cogito anotações da casa morta / Pan Cogito. Zapiski z martwego domu [wybór wierszy], tłum. Piotr Kilanowski, Brasil: Selo Demônio Negro, 2019.
• Natureza morta com brida [Martwa natura z wędzidłem], tłum. Teresa Fernandes Swiatkiewicz, Amadora: Cavalo de Ferro, 2020.

rosyjski:
• Варвар в саду [Barbarzynca w ogrodzie], tłum. Leonid Cywjan, Sankt-Peterburg: Izdatielstwo Ivana Limbacha, 2004.
• Стихотворения [wybór wierszy], tłum. Wladimir Britaniszski, Sankt-Peterburg: Aletejja, 2004.
• Избранное [wybór wierszy], tłum. Anatol Rojtman, Moskwa: Tekst, 2010.
• Натюрморт с удилами [Martwa natura z wędzidłem], tłum. Anatol Niechaj, Sankt Petersburg: Izdatielstwo Iwana Limbacha, 2013.
• Лабиринт у моря [Labirynt nad morzem], tłum. Anatol Niechaj, Sankt-Petersburg: Iwan Limbach, 2015.

rumuński:
• Versuri [wybór wierszy]. tłum. Marcel Mihalaş, Bucureşti: Univers, 1976.
• Barbarul în grădină [Barbarzyńca w ogrodzie], tłum. Marcel Mihalaş, Bucureşti: Univers, 1980.
• 89 de poezii [89 wierszy], tłum. Radosława Janowska-Lascar, Iaşi: Editura Timpul, 2001.
• Pan Cogito, tłum. Constantin Geambaşu, Bucureşti: Paideia, 2008.

serbski:
• Елегија о одласку: песме [Elegia na odejście], tłum. Petar Vujičić, Vršac: Kn̂iževna opština Vršac, 1990.
• Варварин у врту [Barbarzyńca w ogrodzie], tłum. Petar Vujičić, Beograd: AED Studio, 2006.
• Gospodin Kogito [wybór wierszy], tłum. Biserka Rajčić, Petar Vujičić, Beograd: Arhipelag, 2008.
• Kralj mrava [Król mrówek], tłum. Biserka Rajcic, Belgrad: Arhipelag, 2013.
słowacki:
• Hermes, pes a hviezda: výber z poézie [wybór poezji], tłum. Jozef Hvišč, Ivan Mojík, Bratislava: Smena, 1966.
• Čierna ruža [wybór wierszy], tłum. Vlastimil Kovalčík, Bratislava: Hojnica, 1999.
• Barbar v záhrade [Barbarzyńca w ogrodzie], tłum. Karol Chmel, Bratislava: Kalligram, 2005.
• Fortinbrasov žalospev: vybrané básne [wybór wierszy], tłum. Peter Milčák, Marián Milčák, Bratislava: Kalligram, 2009.
słoweński:
• Barbar v vrtu, [Barbarzyńca w ogrodzie], tłum. Jasmina Šuler Galos, Jana Unuk, Ljubljana: Študentska založba, 2003.
• Rovigo Epilog viharja [Epilog burzy], tłum. Jana Unuk, Ljubljana: Književno društvo Hiša poezije, 2013.
• Gospod Cogito [wybór wierszy], tłum. Niko Jež, Ljubljana: Mladinska knjiga, 2019.

szwedzki:
• Herr Cogito [Pan Cogito], tłum. Per-Arne Bodin, Halmstad: Fripress, 1983.
• Rapport från en belägrad stad och andra dikter [Raport z oblężonego Miasta], tłum. Agneta Pleijel, Daniel Bronski, współpraca: Erik Mesterton, Stockholm: A. Bonnier, 1985.
• Inskrifter [wiersze zebrane], tłum. Irena Grönberg, Lund: Ellerström, 2013.

ukraiński:

• Вибрані поезії / Wybór wierszy [tekst po polsku i ukraińsku], tłum. Wiktor Dmitruk, Lwiw: Kamenjar, 2001.
• Лабіринт біля моря [Labirynt nad morzem], tłum. Andrij Pawłyszyn, Kyjiw: Duh i Litera, 2008.
• Варвар у саду [Barbarzyńca w ogrodzie], tłum. Andrij Pawłyszyn, Kyjiw: Duh i Litera, 2008.
• Натюрмот із вудилом [Martwa natura z wędzidłem], tłum. Andrij Pawłyszyn, Kyjiw: Duh i Litera, 2008.
• Пан Cogito [Pan Cogito], tłum. Walerij Butewicz, Ternopil: Krok, 2019.
• Печера філософів [Jaskinia filozofów], tłum. Larisa Andrijewska, Kyjiw: Anetti Antonenko, 2021.
węgierski:
• Barbár a kertben [Barbarzyńca w ogrodzie], tłum. Romána Gimes, Budapest: Európa, 1977.
• Az angyal kihallgatása [wybór wierszy], tłum. Sándor Weöres, László Nagy, Romána Gimes, Budapest: Európa 1979.
• Csendélet zablával [Martwa natura z wędzidłem], tłum. Zsuzsa Mihályi, Wera Wolosz, Agnes Kende, Budapest: Orpheusz, 1998.
• Az Ízlés hatalma [wybór wierszy], tłum. György Gömöri, Budapest: Orpheusz, 1998.
• Labirintus a tengerparton [Labirynt nad morzem], tłum. Zsuzsa Mihályi, Budapest: Európa, 2003.
• Fortinbras gyászéneke [wiersze zebrane], tłum. Gábor Csordás, Romána Gimes, Gábor Körner, László Nagy, Árpád Tozser, Pozsony: Kalligram, 2009.

włoski:
• Rapporto dalla cittá assediata: 24 poesie [Raport z oblężonego Miasta], tłum. Pietro Marchesani, Milano: All’Insegna del Pesce d’Oro, 1985.
• Elegia per l’addio della penna dell’inchiostro della lampada [Elegia na odejście pióra, atramentu, lampy; tekst po włosku i polsku], tłum. Pietro Marchesani, Milano: Edizioni di Vanni Scheiwiller, 1989.
• Rovigo, tłum. Andrea Ceccherelli, Alessandro Niero, Rovigo: Il Ponte del Sale, 2008.
• Siena, tłum. Francesca Fornari, Siena: Comune di Siena, 2008.
• L’epilogo della tempesta. Poesie 1990–1998 e altri versi inediti [wybór wierszy], tłum. zbiorowe, Milano: Adelphi Edizioni, 2016.
MHS