Marzanna Bogumiła Kielar

(ur. 1963) – poetka, doktor habilitowana nauk humanistycznych i społecznych. Uprawia poezję filozoficznej zadumy, erotycznej i tanatycznej wyobraźni, mimo to nieodmiennie żywiącej szacunek dla tego, co rzeczywiste, dające się opisać w języku pięciu zmysłów.

W latach 2015–2023 profesor nadzwyczajny Wydziału Nauk Społecznych Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, w latach 2014–2015 profesor nadzwyczajny Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej (Zakład Metodologii i Pedagogiki Twórczości) w Warszawie, gdzie w 1991 roku rozpoczęła pracę naukową jako asystentka. W 2023 roku odeszła z uczelni, ponieważ postanowiła poświęcić się wyłącznie pisaniu wierszy.

Marzanna Bogumiła Kielar debiutowała tomem tomik Sacra conversazione – dobrze przyjętym przez czytelników, krytykę i wyróżnionym wieloma nagrodami. Została nazwana „polską Safoną” – jej poezja eksponuje bowiem wyraźnie kobiecy punkt widzenia, a sama autorka w wywiadach podkreśla odmienność kobiecego sposobu pisania. W twórczości Kielar (na przykład w tomie Monodia) czytelnik odnajdzie zgodę na istnienie i czułość dla świata, gotowość modlitewnej kontemplacji jego urody, podziw dla cudu poranków i wieczorów, a także tkliwą i uważną miłość dla tego, kto wart jest kochania.

Wiersze Kielar rozgrywają się na ogół w scenerii letniego ogrodu pełnego tajemnic, który zamieszkują miłość, jak i śmierć. Wiele z tych wierszy to erotyki, ale śmierć w nich nie budzi przerażenia czy niezgody – jest jeszcze jednym rodzajem wtajemniczenia i formą obecności sensu wypełniającego istnienie (jak w tomie Nawigacje). W jej utworach, na przykład z tomu Wilki, świat przyrody fascynuje i napawa lękiem – w rytmiczny sposób pulsuje i obumiera. To poezja filozoficznej zadumy, erotycznej i tanatycznej wyobraźni, nieodmiennie żywiącej jednak szacunek dla tego, co rzeczywiste, dające się opisać w języku pięciu zmysłów. Same wiersze pełne sugestywnych metafor, przypominają wystudiowane fotografie, na których wszystko istnieje jakby pełniej i wyraźniej, obmyte oczyszczającym światłem, przynosi spokój i ukojenie.

Kielar otrzymała między innymi: Nagrodę Fundacji im. Kościelskich (1993), Nagrodę im. Kazimiery Iłłakowiczówny (1993), Nagrodę „Czasu Kultury” (1993), Paszport „Polityki” (2000). Za tom Nawigacje została nagrodzona „Orfeuszem Mazurskim” – Nagrodą Poetycką im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego (2019), natomiast za tom Wilki przyznano jej „Orfeusza” (2024). Uhonorowana Wrocławską Nagrodą Poetycką Silesius za całokształt twórczości (2024). Odznaczona Brązowym Krzyżem Zasługi (2007). Poetkę nominowano także do Nagrody Literackiej „Nike” za tom Materia prima (2000), Nagrody Poetyckiej im. Wisławy Szymborskiej za tom Nawigacje (2019), Nagrody Poetyckiej im. Wisławy Szymborskiej za tom Wilki (2024).

Niektóre z jej wierszy zostały przetłumaczone na 23 języki i znalazły się w ponad pięćdziesięciu antologiach poezji.

Marzanna Bogumiła Kielar jest członkinią polskiego PEN-Clubu (od 2000 roku), należała do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (do sierpnia 2020 roku), wchodziła w skład Rady Programowej przy Galerii Zachęta – Narodowej Galerii Sztuki (2013–2016), rady programowej kwartalnika naukowego „LiteRacje” (2010–2014) oraz była stypendystką (w obszarze literatury) fundacji kulturalnych i uniwersytetów w Europie, Skandynawii, USA i Azji.

[PMK]

Fot. ze zbiorów autorki.

Bibliografia

  • Sacra conversazione, Suwałki: Suwalskie Towarzystwo Kultury, 1992.
  • Materia Prima, Poznań: Obserwator, 1999.
  • Umbra, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2002.
  • Monodia, Kraków: Znak, 2006.
  • Brzeg, Warszawa: Łośgraf, 2010.
  • Nawigacje, Kraków: Znak, 2018.
  • Wilki, Kraków: Znak, 2023.

Tłumaczenia

angielski:

  • Salt Monody [wybór], tłum. Elżbieta Wójcik-Leese, Brookline: Zephyr Press, 2006.

bułgarski:

  • Materia Prima [wybór], tłum. Łyczezar Seliaszki, Veliko T’rnovo: Izdatelstvo „Faber”, 2015.

czeski:

  • Zatopený estuár [wybór], tłum. Michael Alexa, Renata Putzlacher-Buchtová, Praha: Éditions Fra, 2021.

niemiecki:

  • In den Rillen eisiger Stunden [wybór], tłum. Renate Schmidgall, Stuttgart: Akademie Schloß Solitude, 2000.
  • Lass uns die Nacht [wybór], tłum. Renate Schmidgall, München: Carl Hanser Verlag, 2020.

serbski:

  • Sacra conversazione [wybór], tłum. Biserka Rajčić, Banja Luka: Kuća poeziǰe, 2020.

słowacki:

  • Pokrvný strom [wybór], tłum. Silvia Kaščáková, Kordiky: Skalná ruža, 2023.

słoweński:

  • Vaje iz neobstojaIzbrane pesmi [wybór], tłum. Jana Unuk, Ljubljana: Sozvezdja, 2018.