Łukasz Orbitowski

(ur. 1977) – pisarz, recenzent, felietonista.

Orbitowski wypracował unikalny styl, łącząc schematy grozy z elementami obyczajowymi i sensacyjnymi. Zaczynał od opowiadań, między innymi w tomach Szeroki, głęboki, wymalować wszystkoWigilijne psy, w których horror splatał się z miejskim realizmem, często osadzonym w Krakowie. Grozę budował przez zderzenie codzienności z tym, co niewytłumaczalne.

Z czasem zaczął pisać powieści (Tracę ciepło czy Święty Wrocław), w których głębiej eksplorował świat zjaw i tajemniczych sił ukrytych pod powierzchnią rzeczywistości. Charakteryzuje go dążenie do niejednoznaczności – nie zawsze wiadomo, czy upiory i groza są realne, czy to efekt psychicznego rozchwiania bohaterów. Przykładem jest opowiadanie Nadchodzi, gdzie demoniczny dom może być zarówno rzeczywisty, jak i metaforą tragicznych przeżyć. Orbitowski często sięga po popkulturowe motywy i nawiązuje do tradycji, zwłaszcza do polskiego romantyzmu.

Pisarz stopniowo odchodził od literatury gatunkowej, szukając nowych literackich wyzwań. Przełom przyniosła mu wydana w 2015 roku powieść Inna dusza, za którą został nominowany do Nagrody Literackiej „Nike”, a także nagrodzony Paszportem „Polityki”. Punktem wyjścia do napisania powieści była autentyczna historia nastoletniego mordercy z bydgoskiego blokowiska. Na jej podstawie pisarz odmalował wiarygodny oraz intensywny obraz Polski lat 90. XX wieku, a ponadto zadał czytelnikom pytania o źródła zła. Czytelnicy i krytycy docenili w Innej duszy również beznamiętną, pozbawioną stylistycznych fajerwerków narrację, doskonale pasującą zarówno do tematu, jak i do głównego bohatera powieści.

Szerokim echem odbiły się także dwie późniejsze powieści Orbitowskiego – Kult (2019) oraz Chodź ze mną (2022). Pierwsza jest poświęcona historii objawień maryjnych, które rzekomo miały miejsce w czasie stanu wojennego w podwrocławskiej Oławie, druga zaś zderza ze sobą dwa plany czasowe – historię ucieczki zakochanej Heleny do Szwecji pod koniec lat 50. XX wieku oraz rozgrywającą się współcześnie historię jej dorosłego syna, który w wieku czterdziestu kilku lat po raz pierwszy dowiaduje się od niej kilku faktów na temat życia jej samej oraz swojego ojca. Za Kult Orbitowski otrzymał Nagrodę Literacką m.st. Warszawy.

Fot. Krzysztof Chwaliński

Bibliografia

  • Złe Wybrzeża, Kraków: Związek Literatów Polskich, 1999. 
  • Szeroki, głęboki, wymalować wszystko, Kraków: Ha!art, 2001. 
  • Wigilijne psy, Gliwice: Editio, 2005; Kraków: Sine Qua Non, 2016. 
  • Horror show, Kraków: Ha!art, 2006. 
  • Tracę ciepło, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2007. 
  • Pies i klecha. Przeciwko wszystkim, Lublin: Fabryka Słów, 2007 (wspólnie z Jarosławem Urbaniukiem). 
  • Prezes i Kreska. Jak koty tłumaczą sobie świat, Warszawa: Powergraph, 2008. 
  • Pies i klecha. Tancerz, Lublin: Fabryka Słów, 2008 (wspólnie z Jarosławem Urbaniukiem). 
  • Święty Wrocław, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2009. 
  • Nadchodzi, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2010. 
  • Widma, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2012. 
  • Ogień, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 2012. 
  • Szczęśliwa ziemia, Kraków: Sine Qua Non, 2013. 
  • Rękopis znaleziony w gardle, BookRage, 2014. 
  • Zapiski Nosorożca, Kraków: Sine Qua Non, 2014. 
  • Inna dusza, Warszawa: Od deski do deski, 2015, Warszawa: Świat Książki 2022. 
  • Rzeczy utracone, Warszawa: Zwierciadło, 2017. 
  • Exodus, Kraków: Sine Qua Non, 2017. 
  • Kult, Warszawa: Świat Książki, 2019. 
  • Chodź ze mną, Warszawa: Świat Książki, 2022. 
  • Wróg, Warszawa: Świat Książki, 2024. 

Tłumaczenia

rosyjski: 

  • Sčastlivaâ zemlâ [Szczęśliwa ziemia], tłum. Vadim Viktorovič Kumok, Moskwa: Fanzon, 2024. 

ukraiński: 

  • Golova zmìâ [Głowa węża], tłum. Sergìj Valerìjovič Legeza, Buča: Vidavnictvo Župans'kogo, 2019. 

węgierski: 

  • Egy másik lélek [Inna dusza], tłum. Zsuzsa Mihályi, Budapeszt: Typotex, 2017. 
  • A kultusz [Kult], tłum. Péter Hermann, Budapeszt: Poligráf, 2020.