Łukasz Orbitowski

(ur. 1977) – pisarz, recenzent, felietonista.

Orbitowski wypracował unikalny styl, łącząc schematy grozy z elementami obyczajowymi i sensacyjnymi. Zaczynał od opowiadań, między innymi w tomach Szeroki, głęboki, wymalować wszystko i Wigilijne psy, w których horror splatał się z miejskim realizmem, często osadzonym w Krakowie. Grozę budował przez zderzenie codzienności z tym, co niewytłumaczalne. 

Z czasem zaczął pisać powieści, jak Tracę ciepło czy Święty Wrocław, w których bardziej eksplorował świat zjaw i tajemniczych sił ukrytych pod powierzchnią rzeczywistości. Charakteryzuje go dążenie do niejednoznaczności – nie zawsze wiadomo, czy upiory i groza są realne, czy to efekt psychicznego rozchwiania bohaterów. Przykładem jest opowiadanie Nadchodzi, gdzie demoniczny dom może być zarówno rzeczywisty, jak i może być metaforą traumy. Orbitowski często sięga też po popkulturowe motywy i nawiązuje do tradycji, zwłaszcza polskiego romantyzmu. 

Pisarz stopniowo odchodził od literatury gatunkowej, szukając nowych literackich wyzwań. Przełom przyniosła mu wydana w 2015 roku powieść Inna dusza, za którą Orbitowski został nominowany do Nagrody Literackiej Nike, a także nagrodzony Paszportem „Polityki”. Punktem wyjścia do napisania powieści była autentyczna historia nastoletniego mordercy z bydgoskiego blokowiska. Na jej podstawie pisarz nie tylko odmalował wiarygodny i intensywny obraz Polski lat 90., ale także zadał czytelnikom pytania o źródła zła. Czytelnicy i krytycy docenili w Innej duszy także beznamiętną, pozbawioną stylistycznych fajerwerków narrację, doskonale pasującą zarówno do tematu, jak i głównego bohatera powieści. 

Szerokim echem odbiły się także dwie późniejsze powieści Orbitowskiego – Kult (2019) oraz Chodź ze mną (2022). Pierwsza jest poświęcona hsitorii objawień maryjnych, które rzekomo miały miejsce w środku stanu wojennego w podwrocławskiej Oławie, zaś druga zderza ze sobą dwa plany czasowe – historię ucieczki zakochanej Heleny do Szwecji pod koniec lat 50. XX wieku oraz dziejącą się współcześnie historię jej dorosłego syna, który w wieku czterdziestu kilku lat po raz pierwszy dowiaduje się od niej kilku faktów na temat jej przygody i swojego ojca. Za Kult Orbitowski otrzymał Nagrodę Literacką m. st. Warszawy. 

Fot. Krzysztof Chwaliński

Bibliografia

  • Złe Wybrzeża, Kraków: Związek Literatów Polskich, 1999. 
  • Szeroki, głęboki, wymalować wszystko, Kraków: Ha!art, 2001. 
  • Wigilijne psy, Gliwice: Editio, 2005; Kraków: Sine Qua Non, 2016. 
  • Horror show, Kraków: Ha!art, 2006. 
  • Tracę ciepło, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2007. 
  • Pies i klecha. Przeciwko wszystkim, Lublin: Fabryka Słów, 2007 (wspólnie z Jarosławem Urbaniukiem). 
  • Prezes i Kreska. Jak koty tłumaczą sobie świat, Warszawa: Powergraph, 2008. 
  • Pies i klecha. Tancerz, Lublin: Fabryka Słów, 2008 (wspólnie z Jarosławem Urbaniukiem). 
  • Święty Wrocław, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2009. 
  • Nadchodzi, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2010. 
  • Widma, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2012. 
  • Ogień, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 2012. 
  • Szczęśliwa ziemia, Kraków: Sine Qua Non, 2013. 
  • Rękopis znaleziony w gardle, BookRage, 2014. 
  • Zapiski Nosorożca, Kraków: Sine Qua Non, 2014. 
  • Inna dusza, Warszawa: Od deski do deski, 2015, Warszawa: Świat Książki 2022. 
  • Rzeczy utracone, Warszawa: Zwierciadło, 2017. 
  • Exodus, Kraków: Sine Qua Non, 2017. 
  • Kult, Warszawa: Świat Książki, 2019. 
  • Chodź ze mną, Warszawa: Świat Książki, 2022. 
  • Wróg, Warszawa: Świat Książki, 2024. 

Tłumaczenia

rosyjski: 

  • Sčastlivaâ zemlâ [Szczęśliwa ziemia], tłum. Vadim Viktorovič Kumok, Moskwa: Fanzon, 2024. 

ukraiński: 

  • Golova zmìâ [Głowa węża], tłum. Sergìj Valerìjovič Legeza, Buča: Vidavnictvo Župans'kogo, 2019. 

węgierski: 

  • Egy másik lélek [Inna dusza], tłum. Zsuzsa Mihályi, Budapeszt: Typotex, 2017. 
  • A kultusz [Kult], tłum. Péter Hermann, Budapeszt: Poligráf, 2020.