Marta Kwaśnicka debiutowała na łamach „Toposu” w 2004 roku. Uznanie krytyki zdobyła przede wszystkim jako autorka erudycyjnych, subtelnych i oryginalnych esejów o związkach sztuki, religii i egzystencji, nawiązujących do tradycji eseistycznej spod znaku Zbigniewa Herberta, Gustawa Herlinga-Grudzińskiego i Andrzeja Kijowskiego. Debiutancki zbiór szkiców Krew z mlekiem, który ukazał się w 2014 roku, jest opowieścią o prywatnych fascynacjach sztuką europejską i polską, od średniowiecza począwszy, na wieku XX skończywszy. Kreślone przez Kwaśnicką portrety artystów, niekiedy zapomnianych lub mało znanych, a także wnikliwe analizy dzieł literackich, malarskich, architektonicznych, przypominają o duchowych i metafizycznych źródłach kultury europejskiej, jej chrześcijańskich fundamentach i stają się często pretekstem do refleksji o charakterze egzystencjalnym i teologicznym. Drugi tom Kwaśnickiej, Jadwiga, jest nie tylko eseistyczną biografią tytułowej bohaterki, świętej Kościoła katolickiego, królowej Polski, a zarazem niezależnej i wybitnej kobiety, ale również literackim obrazem Krakowa oraz polemiką z tradycją romantyczną.
W 2019 roku Kwaśnicka wydała dobrze przyjęty zbiór opowiadań Pomyłka. Składają się na niego historie młodego pokolenia polskich intelektualistów, którzy, myśląc na własny rachunek, próbują znaleźć swoje miejsce w nowoczesnej cywilizacji. Autorka pisze chłodno, bez gwałtownych emocji, nieraz autoironicznie. Erudycyjność jej prozy intryguje i inspiruje.
Pierwsza powieść Kwaśnickiej, Widoki, to portret pewnego środowiska, oddający fobie, przekonania, odruchy i nawyki jego członków. Będąca tłem wydarzeń kolacja z przyjaciółmi to okazja nie tylko do lekkich rozmów, ale i pokoleniowych podsumowań i wyznań. Etos inteligencki, polityka, uprzywilejowanie – pisarka porusza tematy fundamentalne, o których mało kto dyskutuje.
Kwaśnicka jest także autorką ogłaszanych na łamach prasy szkiców, tekstów krytycznych oraz opowiadań. Była stypendystką Programu „Młoda Polska”. Ogłosiła dwie monografie naukowe o dziejach Towarzystwa Jezusowego.
Książki Kwaśnickiej były wielokrotnie nagradzane. Za tom esejów Krew z mlekiem autorka otrzymała Nagrodę Literacką Identitas (2015) oraz wyróżnienie w konkursie Stowarzyszenia Wydawców Katolickich o nagrodę Feniks, a także nominację do Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza; Jadwiga została uhonorowana przyznawaną przez Bibliotekę Narodową Nagrodą Literacką „Skrzydła Dedala”. W 2020 roku pisarka otrzymała Nagrodę Literacką im. Marka Nowakowskiego za zbiór opowiadań Pomyłka. Książka była również nominowana do Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza.
Maciej Urbanowski, [AS]
