Teksty

Tu nic nie musi się drukować, nie ogranicza nas objętość pisma, nie wspominając o dystrybucji. Obserwacje tego rodzaju nieuchronnie prowadzą do utopijnej wizji niekończących się polemik, dogłębnych analiz, wyczerpujących omówień, które toczą się w czasie wyznaczonym przez lekturę i wyłącznie przez nią. Prawda, że brzmi kusząco? Właśnie dlatego postanowiliśmy spróbować.

To, co mnie uderza szczególnie, to świadoma, twórcza determinacja w zakwestionowaniu modernistycznego mitu Artysty – jako samotnego geniusza, który tworzy z tajemniczego impulsu i zazdrośnie strzeże swojego dzieła, by zbudować swój autorytet. Plakaciary – jak przekornie je nazywam – nie bały się rozpraszania autorstwa, anonimowości, za którą stoi wspólne działanie.

„Wskrzeszenie figury czarownicy przez ruch feministyczny, domagający się uznania pracy reprodukującej życie we wszystkich jego wymiarach za ukryte, lecz podstawowe źródło wartości dodatkowej, nie jest tu przypadkowe. Wskazuje bowiem na kluczowy aspekt wyzysku i poddaństwa kobiet w patriarchalnym kapitalizmie”. O Kalibanie i czarownicy Silvii Federici.

Język tomu Dunaj. Chyłe pola, surowy, ociosany, a w konsekwencji patetyczny, z jednej strony kojarzy się z wcześniejszymi dokonaniami poetyckimi Lebdy, z drugiej wydaje się ryzykowny. W moim odczuciu podniosłość nie zawsze spełnia tu swoją funkcję, czasem sytuuje się na granicy przesady, paradoksalnie neutralizuje (zamiast uwypuklać) ciężar doświadczenia utraty.

„Osobiście nie jestem wielkim fanem weird fiction i chciałbym Grabińskiego czytać nie jako Polskiego Poego czy Lovecrafta ze Lwowa, ale jako samodzielnego pisarza o wielkiej wyobraźni, który lepiej niż autor kultowego Zewu Cthulhu rozpoznał kluczowe dla nowoczesności napięcia i którego dzieła z dzisiejszej perspektywy stanowią ciekawszą lekturę”. Recenzja Błoni tajemnicy.

Nie samym pisaniem żyją twórcy. Co odciąga ich od pracy literackiej, co zaprząta myśli? Jak autorki i autorzy radzą sobie z kwestiami finansowymi? Jak odnajdują się w niełatwej rzeczywistości? Z czego rezygnują, by móc tworzyć? Na te i inne pytania staramy się znaleźć odpowiedzi w cyklu rozmów Kiedy nie piszą. Z Katarzyną Kachel rozmawia Radek Rak.

Wydana właśnie po polsku książka Davida Graebera Pirackie oświecenie albo prawdziwa Libertalia nie należy być może do najbardziej konkretnych z pirackich krytyk kapitalizmu wysuniętych w ostatnich latach, jednak powinna pobudzić nadwiślańskie szczury lądowe do eksploracji niezgłębionych dotąd archipelagów oporu pod banderą Jolly’ego Rogera.

„W Ukrainie trwają dyskusje na przykład na temat tego, czy fotograf może wykonywać ujęcia z bliska ofiar ataków rakietowych, ich twarzy? Czy fotografować pogrzeby w taki sposób, by ból żałobników był widoczny? Jestem przekonany, że nie, w żadnym razie. Musi być wrażliwy na ból innych”. Rozmowa Żanny Słoniowskiej z Wołodymyrem Jermolenką, prezydentem ukraińskiego PEN.

Sąsiedzi, zamiast powiedzieć, że stojący na korytarzu wózek mojego dziecka im przeszkadza, wrzucili go do zsypu. To prowokuje mnie do pytania, czy ja sam, hodując w sobie od paru lat niechęć do tych ludzi, mógłbym jako pierwszy chwycić za siekierę. Myślę, że przez takie spojrzenie uniwersalizuje się kwestia nienawiści do Drugiego – mówi Mateusz Pakuła w rozmowie z Magdą Huzarską-Szumiec.

Gustaw Herling-Grudziński przez wielu był postrzegany jako pomnikowy pisarz, który utknął na cokole i nie mógł z niego zejść. Z korespondencji z Józefem „Żukiem” Opalskim, z którym rozmawia Magda Huzarska-Szumiec, wyłania się portret zatroskanego o losy bliskich człowieka. Ale też obraz złośliwego komentatora rzeczywistości i nieudanych poczynań artystów.  

„Anekumena to obszar całkowicie niezamieszkany przez człowieka i niewykorzystywany gospodarczo: pustynie czy szczyty górskie. Podoba mi się ta utopijna metafora, bo jest próbą zainicjowania czegoś nowego, czystego. Jednocześnie pokazuje, że wszystko uwikłane jest w system społeczny”. Z Wojciechem Kopciem rozmawia Patryk Kosenda.

„Myślę, że to jest również tajemnica poezji i sztuki w ogóle – niezachwiana wiara w moc wyobraźni”. Z Magdaleną Bielską rozmawia Roman Honet.