Teksty

Bardzo trudno precyzyjnie określić wszystkie typy dynamiki w wierszach Sylwii Jaworskiej. Poetka w oczywisty sposób gra z kulturowymi i religijnymi przetworzeniami kobiecości, przymierza je trochę z lękiem (a może przypasują?), z ciekawością, ale również ze zmęczeniem i znużeniem – o poezji Sylwii Jaworskiej pisze Radosław Kobierski.

Najbardziej poruszające fragmenty Kafki na Maracanie dotyczą Ameryki Łacińskiej, gdzie futbol jest fenomenem kulturowym, a nie tylko sportowym. Gdy autorzy piszą o stadionach, nie chodzi im tylko o topografię, lecz o pamięć. Stadiony stają się palimpsestami – zapisami traum historycznych, przestrzeniami inscenizacji męskości, a zarazem projektami utopii.

Skrzypulec pisze tak, jakby czymś oczywistym było dla niej to, że dziwność i oniryczność nie są nadbudowywane na werystycznym obrazie rzeczywistości, a jest wręcz odwrotnie – są tym, co pierwotne wobec wszelkich prób porządkowania chaosu i losowości – Dawid Kujawa omawia Eksperyment ze znikaniem Zofii Skrzypulec.

Krzywda Rzewuskiego wpisuje się w katalog współczesnych utworów nawiązujących do słowiańszczyzny, ale jednocześnie wyróżnia na jego tle, ponieważ widać w niej umiejętne balansowanie między formułą powieści popularnej a wysokoartystycznej – wykorzystanie przez autora konwencji gatunkowej horroru i powieści drogi z wyraźną dominantą metafizyczną.

Grant tworzy w świecie zdominowanym przez internet, przesyconym cyfrowością, zalanym komunikatami, które mają sprawić, że przestaniemy myśleć krytycznie, a być może w ogóle myśleć – o wystawie Alexandra Grant. Słowo. Obraz. Przestrzeń w Muzeum Literatury w Warszawie pisze Agata Pyzik.

Publikacja pełnego, trzytomowego wydania Robinsona Crusoe znaczy dla czytelnika tyle, ile dla tytułowego rozbitka wyłowienie z tonącego statku niezbędnego wyposażenia: strzelby, trzech baryłek prochu (dwóch suchych, jednej zamokłej), żagla, tuzina toporków. Marcin Cielecki sugeruje jednak, że z postacią Robinsona powinniśmy się pożegnać już po lekturze pierwszej części książki Daniela Defoe.

Trzy pierścienie są eksperymentem szczególnego rodzaju. Autor snuje opowieść o Erichu Auerbachu, François Fénelonie i Winfriedzie Georgu Sebaldzie, ale losy zaludniających jego wykład bohaterów tak naprawdę odpowiadają wątkom w większym układzie narracyjnym, który stanowi próbę zaprezentowania tak zwanej kompozycji pierścieniowej – pisze Karol Kleczka o eseju Daniela Mendelsohna.

Zawieszam pytanie o charakter pęknięcia, z którego pochodzą nowe zapisy poetyckie Miłobędzkiej. Spróbuję jednak zapytać, jak do tego pęknięcia doszło, co w tym tomie sprawia, że pozostaję z niczym, i co z tego wynika – o więcej nic Krystyny Miłobędzkiej pisze Anita Jarzyna.

Nie w szczepionkę nie gra jednak melodii zgodnej z dzisiejszymi tonacjami opowiadania o latach 90.: albo duchologiczna tęsknota, albo rewizjonistyczny katalog traum. Nowakowi w tej powieści bliżej jest do brytyjskiego społecznego realizmu, tak charakterystycznego dla tamtejszej prozy; realizmu, który w większym stopniu skupia się na materii życia niż na mitologii.

Sołtys nie opuszcza Warszawy. W Sierpniu (2024) jego bohater snuje się po dwumilionowym mieście, wybierając zapomniane ulice, zajezdnie tramwajowe i kościoły. „Snuje się” to w tym przypadku najtrafniejsze określenie. Książkę Pawła Sołtysa recenzuje Natalia Kostecka.

„Nie zmylił się mistrz taki”, jak napisał Mickiewicz o słynnym cymbaliście, a Varga jest właśnie takim Jankielem w poemacie, który tworzy się nam w Polsce ostatnich dekad – Radosław Wiśniewski recenzuje książkę Krzysztofa Vargi Śmiejący się pies.

Weronika Murek, znana ze skłonności do zacierania granic między jawą a snem, konstruuje opowieść, która tylko na poziomie deklaratywnym czerpie z estetyki grozy, a w praktyce okazuje się melancholijną historią o samotności, przemijaniu i kobiecym przemęczeniu.